Meer aandacht voor kunsteducatie in het Gespecialiseerd Onderwijs

Op 23 november 2022 ondertekende Iris Borup namens SKVR het MuziekAkkoord Speciaal Onderwijs. Iris, coördinator Gespecialiseerd Onderwijs, vertelt waarom we dit MuziekAkkoord ondertekenden en hoe zij en haar team werken aan kunstvaklessen in het gespecialiseerd onderwijs.
gespecialiseerd onderwijs A. van Voorthuysenschool foto Merel

Het MuziekAkkoord Speciaal Onderwijs, een initiatief van Méér Muziek in de Klas, is voor duurzaam en kwalitatief goed muziekonderwijs voor alle kinderen in het gespecialiseerd onderwijs en voor (landelijke) samenwerking tussen onderwijs en partners. 

Iris, waar zit voor jou de waarde van het MuziekAkkoord Speciaal Onderwijs? 

Iris: ‘Kunsteducatie verankeren binnen het gespecialiseerd onderwijs, daar gaan we als SKVR al meer dan 25 jaar voor. Kinderen in het gespecialiseerd onderwijs - daar spreken we tegenwoordig van - hebben gewoon recht op goed cultuuronderwijs. Kunsteducatie draagt bij aan de ontwikkeling van kinderen en aan hun persoonsvorming. Structureel goed cultuuronderwijs (waaronder muziekonderwijs) is belangrijk. We juichen dit nationaal MuziekAkkoord Speciaal Onderwijs daarom van harte toe.’ 

Wat beoog je met kunstlessen? 

Iris: ‘Wij willen met de kunstvaklessen een bijdrage leveren aan de eigenwaarde, het zelfvertrouwen en de zelfredzaamheid van de kinderen en jongeren binnen deze doelgroep. In kunstlessen uiten kinderen zich op een andere manier, ze tonen en ontwikkelen andere vaardigheden en leren iets over zichzelf. Een klein maar prachtig praktijkvoorbeeld is dat kinderen in een van de klassen niet goed met elkaar konden samenwerken. Er ontstond snel irritatie en gedoe. Onze muziekdocente liet de kinderen in een kring staan en gaf hen de opdracht om, op de maat van de muziek, een schudei door te geven. De kinderen gaven dit aan elkaar door zonder aan elkaar te zitten. Ze waren hier - met hun leerkracht - zelf verbaasd over en trots dat ze dat in rust hadden gedaan.’ 

In de ruim 25 jaar dat onze kunstvakdocenten in het gespecialiseerd onderwijs werken bieden zij maatwerk met aandacht voor de kinderen. Of het nu gaat om muziek, dans, theater of beeldende vorming, de lessen zijn altijd gericht op wat er mogelijk is. Docenten staan open voor wie de leerlingen zijn en zoeken voor elke leerling naar kansen en succeservaringen. 

‘Ook de organisatie eromheen hebben we goed op orde. Komen er vragen van scholen, dan komen we snel met een antwoord. Ons werk in het gespecialiseerd onderwijs, een lessenserie of jaarprogrammering is ook maatwerk, waarbij het gaat om de juiste match tussen school, leerlingen en docent.’ 

Wat doet SKVR aan deskundigheidsontwikkeling van docenten? 

Iris: ‘Binnen SKVR hebben we veel aandacht voor kwaliteit. Dat gaat ook over deskundigheidsontwikkeling van onze kunstdocenten. Met docentendagen en kennisdeling. Ook als projectteam gespecialiseerd onderwijs hebben we direct contact met onze docenten en bezoeken we docenten in hun lessen. We werken aan communityvorming en voor wie extra leerbehoeften heeft proberen we iets te regelen. 

Wat ik geweldig vind, is dat de belangstelling voor het werken in het gespecialiseerd onderwijs binnen SKVR groeit. Zo hebben we rond de zomer interne docenten geworven voor ons nieuwe interne opleidingstraject ‘Opleiden in het SO’. Er is inmiddels een zeer gemotiveerde groep docenten gestart! En de volgende groep staat al klaar.’ 

Meer docenten voor meer scholen? 

‘Jazeker, want ook vanuit het gespecialiseerd onderwijs in Rotterdam neemt de vraag naar duurzame kunsteducatie toe. We zijn dit schooljaar op 3 nieuwe scholen gestart waar we wekelijks cultuureducatie bieden. Met name kunstonderwijs in cluster 3 voor kinderen met lichamelijk en verstandelijke beperking en langdurig zieke kinderen en in cluster 4 voor kinderen met psychische stoornissen en (ernstige) gedragsproblemen. En we startten op een welzijnslocatie voor kinderen die op school zijn uitgevallen. 

Binnen Rotterdam is er een goede infrastructuur rond het gespecialiseerd onderwijs. Samenwerken is vanzelfsprekend. Met scholen, de gemeente en KCR [Kenniscentrum Cultuuronderwijs Rotterdam]. Goede samenwerking komt ten goede aan de kinderen. We hopen in de toekomst deze samenwerking te verbreden met zorg- en welzijnsorganisaties.’

Interview: Marjolein van der Linden
Foto: Leerlingen krijgen dansles van kunstvakdocent Nikki Jansen op de dr. A. van Voorthuysenschool Rotterdam [fotograaf: Merel van den Enden]