De didactiek van SKVR Tech. Een interview met Suzanne Ypma

Wat is SKVR Tech en wat is het doel? 
SKVR Tech is een leercommunity van muziekdocenten, die meer eigenaarschap en makerschap in de muziekles willen stimuleren. Zij doen dat door middel van technologie. Met elkaar ontwerpen we experimenterderwijs een nieuwe didactiek die aanzet tot creatief denken.

Wat voor docenten zitten er in de community? 
Dat is heel divers. Er zitten DJ's bij, muziekproducers, gitaristen. Ook iemand die zangdocent is, brassbandschool-, en traditionele muziekdocenten en autodidacten. Voornamelijk docenten die lesgeven in de bovenbouw van het primair onderwijs, sommigen ook in het voortgezet onderwijs.

Uit welke behoefte is de community ontstaan? 
Docenten voelden de behoefte om hun lessen beter aan te laten sluiten bij de belevingswereld van de leerlingen. En ook om zelf weer getriggerd en verwonderd te raken. We zaten destijds midden in een lockdown en zochten naar manieren om onszelf uit te blijven dagen. Vanuit technologie raak je verwonderd omdat je niet weet hoe iets werkt. Je hebt dan minder vooropgezette kaders waardoor je speelser met dingen om kan gaan. Dat slaat vaak ook aan bij de docenten omdat ze zich op een nieuwe manier kunnen bezighouden met hun vak.

Hoe gaan jullie te werk? 
We proberen zoveel mogelijk vanuit het enthousiasme van de docenten zelf te werken. Ik kijk en luister goed naar wat er bij hen leeft en wat ze meemaken in hun lespraktijk. Maar ook naar met welke instrumenten ze bezig zijn. En wat hun behoeftes zijn. Dus als zij bijvoorbeeld zeggen dat ze iets moeilijk vinden in hun les, dan ga ik met ze kijken hoe we dat aan kunnen pakken en gaan we nieuwe dingen uitproberen. Zo probeer ik een schakel te zijn tussen de docent en de praktijk op de scholen.

Maak je ook gebruik van externe kennis over het gebruik van technologie in de muziekles? 
Ja, klopt inderdaad. We werken samen met de HKU (Hogeschool voor de Kunsten Utrecht) in het ontwikkelen van een Leven Lang Lerentraject op het gebied van muziek en technologie. Daarin proberen we door middel van technologie het makerschap in de klassikale muziekles te vergroten. Samen hebben we een lessenserie voor docenten ontwikkeld die we voortdurend aan de actualiteit aanpassen en verdiepen. Want technologie vraagt om een hele andere manier van muziekles geven. Dus niet van: ik doe voor en jij doet na. Of ik ben de meester en jij bent degene die van mij leert. Maar meer het coachend lesgeven. Dat is soms best wel ingewikkeld. We werken daarvoor ook samen met beeldend kunstenaars want die hebben vaak weer een heel andere kijk op de dingen. Daar kunnen wij van leren. Dat is heel interessant en inspirerend om mee te maken.

Welk aanbod is er nu? 
We hebben nu wel acht verschillende lessenseries. Op heel veel verschillende tech-instrumenten. Het is heel divers. Van online produceren tot aanbod dat instrumentale lessen ondersteunt met technologie. Dus dat je met je gitaar met een elementje dingen kan opnemen. We hebben ook een synthesizer waar je met twee personen op kan spelen. En we hebben ook een samenwerking met de makers van deze Dato Duo.

De rode draad is dat we niet meer denken vanuit het instrument maar vanuit: wat wil ik de leerlingen leren? Wat voor thema's spelen er nu? En hoe ga ik hierin lesgeven? Kinderen waarderen dat ze veel zelf mogen doen. Zelf dingen mogen bedenken. Dat ze vrijheid hebben in de lessen. En dat de digitale middelen aansluiten bij wat ze normaal gesproken om zich heen zien en meemaken. Daardoor voelen ze zich echt gehoord en gezien.

Wat zijn de ambities? 
We willen meer maakonderwijs in de klassikale muziekles. We willen dat leerlingen hun zelfsturend vermogen ontwikkelen. Dat ze beseffen: wat ik doe, dat doet ertoe. Dat ze durven om te proberen en te experimenteren.

En in het kader van de digitale inclusie en geletterdheid? 
Daar zit inderdaad ook veel waarde! We krijgen veel reacties van leerlingen die dachten dat ze niks van techniek wisten maar in onze lessen ontdekken dat ze er eigenlijk goed in zijn geworden. Dat besef kweken bij een jonge generatie is best wel belangrijk want dat betekent dat ze straks het gevoel hebben dat ze die techniek begrijpen en dat de techniek hun niet beheerst. Dat ze gaan kijken wat het middel voor hen kan doen. Want de mogelijkheden zijn eindeloos en als je daar mee weet om te gaan dan vergroot dat je kansen in het hele leven.

Zijn er plannen voor Tech in de andere kunstdisciplines?
Die zijn er zeker! We starten met een samenwerking met Beeldend. Binnenkort krijgen we de beschikking over het Kandinsky Canvas. Een installatie gebaseerd op het werk Kleine Welten IV gemaakt door studenten Muziek & Technologie van de HKU. We nemen het over van het Soundlab van het Muziekgebouw aan ’t IJ, wat we kunnen doen vanuit het budget van de crowdfunding die we deden voor het Maaklab. Het canvas verbindt beeldend met muziek. Door het spelen met de vormen op het canvas wordt een geluid geactiveerd en creëer je steeds een andere compositie. Samen met collega’s Pien Klein Douwel en Kim van den Enden, vakspecialisten Beeldend, gaan we lessen ontwikkelen om hier mee aan de slag te gaan. Ook Sharon Dania, projectleider Jonge kind, denkt mee want voor de kleintjes biedt het canvas ook allerlei mogelijkheden. Een mooie eerste stap in het uitbreiden van Tech naar de andere disciplines.

Interview: Janine Kratzenberg